Voorwoord

Ik heb altijd een soort weerloze bewondering gekoesterd voor het soort mannen en vrouwen, dat het universum in kaart probeert te brengen of eigenhandig de stand van de aardas tracht te veranderen. Karl Marx en de wetten van de economie. Carry van Bruggen en de wetmatigheid van het conservatisme. Sigmund Freud en de afgronden van de menselijke geest. Harry Mulisch en de compositie van de wereld. Richard Wagner en de wereld van de compositie. Zij genieten bij mij bij voorbaat maximaal krediet, ook al bevat hun oeuvre vaak evenveel zin als onzin.
 
Behalve voor Karl Marx, Carry van Bruggen, Sigmund Freud, Harry Mulisch en Richard Wagner heb ik echter ook veel waardering voor Tom Poes, Lucky Luke, Kuifje, Prins Valiant en koning Hollewijn.
 
U zult zich dus kunnen voorstellen, dat ik mij de ogen heb uitgekeken op het visuele dertienluik waarin Theo Eissens en Adriaan van der Steen onze vaderlandse geschiedenis in kaart hebben gebracht. Het is naar Nederlandse maatstaven vertaald, De Ring Des Nibelungen van de schilderkunst, van zijn zwaarteontdaan door de barok en de speelsheid van het stripverhaal.
 
Hoe brengt men binnen luttele vierkante meters gevarieerde cultuurperiodes in beeld als de rococo, de gouden eeuw, of de crisis in de jaren twintig? Het schilderend tweespan heeft het antwoord gevonden; met veel verf en met veel fantasie. Behalve over fantasie beschikken zij echter ook over goede smaak. Zie hun impressie van het tijdperk der inquisitie. Voor de hand had gelegen een centraal staand symbool als de brandstapel te nemen. Zij kozen echter voor een gestileerd kruis, waarvan het kardinaalspaars afdruipt.
 
Bovendien zijn zij geestig. Een voorbeeld is hun beeld van de industriële revolutie, net op het rand van het sociaal-realisme gehouden. Een ander voorbeeld is hun visie op de heile Welt van de romantiek. Is er iets kleinburgerlijkere denkbaar dan zo'n koekoeksklok? En is er een romantischer cliché denkbaar, dan die in verre verten starende burgermansdochter? Zij zal straks toch maar met die kantoorklerk trouwen en haar Werther schiet zich vervolgens, zuchtend en tranenrijk, een kogel door het hoofd.
 
Verder heeft het minder zin dan ooit om de zin en de inhoud van deze schilderijen in woorden te proberen te vangen. Dat zij door velen mogen worden bekeken. Het is zonder meer de kleurrijkste en leerrijkst proeve van vaderlandse geschiedschrijving die ik ken.
 
Martin van Amerongen.
 
Voorwoord van Martin van Amerongen in de catalogus bij de expositie in het Van Reekummuseum